De gemeentelijke vrijwilligerskorpsen zijn een initiatief van de Vlaamse overheid, in samenwerking met Rode Kruis-Vlaanderen (RKV). Het doel is om zoveel mogelijk Vlaamse gemeenten toe te laten een lokaal team van opgeleide vrijwilligers op te richten. Deze vrijwilligers worden geactiveerd bij nood- of crisissituaties (bv. grootschalige stroomuitval, overstromingen, hittegolf, evacuaties), ter ondersteuning van professionele hulpdiensten. Ze worden ingezet voor administratieve, operationele, medische of logistieke taken. De vrijwilligers worden gecoördineerd via een digitale crisistool en volgen een basisopleiding EHBO, een bijscholing en een simulatieoefening.
Het besluit van de Vlaamse Regering van 18 juli 2025 kent een projectsubsidie toe aan Rode Kruis-Vlaanderen van 1 september 2025 tot 31 augustus 2029 voor de ondersteuning van de gemeentelijke vrijwilligerskorpsen. Deze ondersteuning vertaalt zich naar het aanbieden van opleidingen voor vrijwilligers en het voorzien van een digitale crisistool voor rekrutering, verzekering, inzet en coördinatie van het gemeentelijk vrijwilligerskorps.
Deelname van de gemeente is volledig vrijwillig en dus niet verplicht. Indien de gemeente hierop intekent dan engageert zij zich tot het volgende:
1. Zich te registreren in de crisistool van Rode Kruis Vlaanderen als hulpvrager.
2. Een oproep naar inwoners te lanceren en te herhalen gedurende de loop van de overeenkomst via de lokaal beschikbare communicatie- en wervingskanalen.
3. Een vrijwilligerskorps op te richten bestaande uit minimaal 10 vrijwilligers.
4. Een aanspreekpunt aan te duiden zoals vermeld in artikel 6.3. van de overeenkomst.
5. Aan te duiden wie binnen de gemeente hulpvragen via de crisistool mag lanceren .
6. De vrijwilligers een basisopleiding en een jaarlijkse bijscholing te laten volgen en hen hierin aan te moedigen.
7. In te staan voor de opvolging van de vrijwilligers binnen het Gemeentelijk Vrijwilligerskorps, en op te treden in geval van conflicten, sancties of andere onregelmatigheden waardoor de betrokken vrijwilliger niet langer deel kan uitmaken van het Gemeentelijk Vrijwilligerskorps.
8. De crisistool ten allen tijde te gebruiken bij een crisis of noodsituatie en deze crisistool niet voor andere doeleinden aan te wenden.
9. De verdere opvolging en operationele sturing op het terrein van de het Gemeentelijk Vrijwilligerskorps tijdens de crisissituatie voor haar rekening te nemen.
10. Enige informatie betreffende het Gemeentelijk Vrijwilligerskorps en haar leden slechts te gebruiken in uitoefening van deze overeenkomst en deze voor geen enkele andere doeleinden aan te wenden.
De basisopleiding, bijscholingen (‘refreshers’), simulaties en inzet van de crisistool zijn gratis voor de gemeente. De Vlaamse overheid voorziet een jaarlijkse financiering van het project.
De veiligheidscel besliste op 12 juni 2025 om in te tekenen op dit vrijwilligerskorps en dit voor 10 vrijwilligers. Wel wordt gevraagd om deze vrijwilligers (zoveel als mogelijk) te laten aansluiten bij bestaande professionele organisaties, zoals bijvoorbeeld het Rode Kruis of de Brandweer.
Op 14 juli 2025 heeft het college beslist om zich aan te sluiten bij de beslissing van de veiligheidscel.
Mededeling Vlaamse Regering 23 mei 2025 Conceptnota Vlaams burgerlijk weerbaarheidsprogramma ‘vrijwilligerskorpsen’.
Besluit Vlaamse Regering 18 juli 2025 tot toekenning van een projectsubsidie aan Rode Kruis-Vlaanderen voor de ondersteuning van de gemeentelijke vrijwilligerskorpsen.
Keurt de oprichting van een gemeentelijk vrijwilligerskorps goed.
Beslist tot aansluiting van het gemeentelijk vrijwilligerskorps bij het vrijwilligerskorpsmodel zoals beschreven in de conceptnota aan de Vlaamse Regering Vlaams burgerlijk weerbaarheidsprogramma ‘vrijwilligerskorpsen’.
Verleent de machtiging om een hulpvraag in de digitale crisistool te lanceren aan de burgemeester en/of de noodplanningscoördinator.
Engageert zich om via de communicatiekanalen van de Stad de werving van vrijwilligers te ondersteunen.
Keurt de overeenkomst met het Rode Kruis, als bijlage bij dit besluit, goed.